KÜTÜB-İ SİTTE HADİS-İ ŞERİFLERİ




541 - Yukaridaki Cabir (radiyallahu anh) hadisi, bir rivayette soyle gelmistir: "Rahatsizlanmistim. Tam o sirada yedi kizkardesim vardi, benim yanimda idiler. Resulullah (aleyhissalatu vesselam) yanima girdiler. Girince ilk is yuzume (okuyup) ufledi. Hemen ayildim. Ayilir ayilmaz: "Ey Allah'in Resulu, kizkardeslerim icin malimin ucte ikisini vasiyet edeyim mi?" dedim. Bana: "Ihsanda bulun!" dedi. Ben: Oyleyse yarisini? dedim. Resulullah "Ihsanda bulun" dedi. Sonra beni birakti ve cikarken soyle dedi: "Bu agridan olmeyeceksin. Allah Teala kizkardeslerine vermen gereken miktar hususunda aciklayici ayet indirdi. Onlarin hissesini ucte iki kildi."
Cabir (radiyallahu anh) su ayet benim hakkimda indi derdi: "Senden fetva isterler, de ki Allah size ikinci dereceden mirascilar hakkinda fetva veriyor..." (Nisa 176).

542 - Yine Hz. Cabir (radiyallahu anh) anlatiyor: "Bir kadin iki kiziyla gelerek: "Ey Allah'in Resulu, bu iki kiz Sabit Ibnu Kays'in kizlaridir. Babalari Uhud'da seninle beraber cihad ederken sihid oldu. Kizlarin amcasi, babalarindan kalan mallarin ve miraslarinin tamamini aldi ve kizlara hicbir sey birakmadi. Bu hususta ne dersiniz ey Allah'in Resulu. Allah'a yemin ederim bunlar mallari olmadikca asla evlenemezler de!" dedi.
Resulullah (aleyhissalatu vesselam): "Bunlar hakkinda Allah hukmeder" cevabini verdi. Arkadan Nisa suresi nazil oldu: "Allah cocuklariniz hakkinda erkege, iki kizin hissesi kadar tavsiye eder..." (Nisa 11).
Resulullah (aleyhissalatu vesselam): "Bana kadini ve sahibini cagirin!" emretti. Cocuklarin amcasina: "Babalarindan kalan malin ucte ikisini kizlara, sekizde birini kizlarin annesine ver, geriye kalan da senindir" dedi.
Ebu Davud, Feraiz 4, 2891. Metin Ebu Davud'a aittir. Tirmizi, Feraiz 3, (2093).

543 - Ubadetu'bnu's-Samit (radiyallahu anh) anlatiyor: "Resulullah (aleyhissalatu vesselam)'a bir vahiy geldigi zaman, vahiy sebebiyle onu bir gam ve keder alir, yuzunun rengi ucardi. Bir gun Cenab-i Hakk yine vahiy indirmisti ki ayni han onu sardi. Keder hali acilinca: "(Zina haddiyle ilgili hukmu) benden alin. Allah onlar hakkinda yol kildi (yani cok acik sekilde had beyan etti): Bekar bekarla zina yapmissa cezasi yuz sopa ve bir yil surgundur. Dul dilla zina yaparsa yuz sopa ve recm'dir."
Muslim, Hudud 13, 1690. H. Ebu Davud, Hudud 23, 4415; Tirmizi, Hudud 8, 1434.

544 - Ibnu Abbas: "Ey iman edenler! kadinlara zorla mirasci olmaya kalkmaniz size helal degildir. Apacik hayasizlik etmedikce onlara verdiginizin bir kismini alip goturmeniz icin onlari sikistirmayin..." (Nisa 19) ayeti hakkinda su aciklamayi yapti: "Cahiliye devrinde bir erkek olunce, karisi uzerinden en ziyade onun yakinlari hak sahibi idiler: Onlardan biri dilerse onunla evlenir, dilerse kadini bir baskasiyla evlendirirlerdi, dilemedikleri takdirde de evlenmesine mani olurlardi. Erkegin yakinlari bu hususta, kadini akrabalarindan da cok hak sahibi idiler. Yukaridaki ayet bu durumla ilgili olarak indi."
Buhari, Tefsir, Nisa 6, Ikrah 5; Ebu Davud, Nikah 23, 2089 H.

545 - Ebu Davud'da gelen bir diger rivayette soyle denir: "Erkek, akrabasinin hanimina varis olur, kadin olunceye veya mehrini kendisine iade edinceye kadar muskulat cikarirdi. Cenab-i Hakk buna mani oldu ve kadina uygulanan engeli yasakladi."
Ebu Davud, Nikah 23 (2090).

546 - Yine Ibnu Abbas (radiyallahu anhuma), "Ey iman edenler, birbirinizin mallarini haram sebeplerle yemeyin. Meger ki, (o mallar) sizden karsilikli bir rizadan (dogan) bir ticaret (mali) ola..." (Nisa 29) ayetiyle ilgili olarak su aciklamayi yapti: "Bu ayet indigi zaman kisi, bir baskasinin yaninda yemeyi nefsine haram etti. Sonra Cenab-i Hakk bu ayeti Nur suresinde yer alan su ayetle neshetti: "...Evlerinizde veya babalarinizin evlerinde veya annelerinizin evlerinde veya erkek kardeslerinizin evlerinde veya kizkardeslerinizin evlerinde veya amcalarinizin evlerinde veya halalarinizin evlerinde veya dayilarinizin evlerinde, veya teyzelerinizin evlerinde veya kahyasi olup anahtarlar elinde olan evlerde, ya da dostlarinizin evlerinde izinsiz yemek yemenizde bir sorumluluk yoktur. Bir ara veya ayri ayri yemenizde bir sorumluluk yoktur" (Nur 61). Bundan once zengin kisi, ehlinden olan kimseyi yemege davet ederdi de cagrilan kimse:
-(Nisa suresindeki ayeti gozonune alarak): Benim bundan yemem gunahtir, zira fakirin bundan yeme hakki benden fazladir" derdi. (Nur suresindeki) bu ayetle, Muslumanlara (ayette sayilan kimselere ait olmak uzere) uzerine Allah'in ismi zikredilen yemeklerinden yemeleri helal kilindigi gibi, ehl-i kitabin yiyecekleri de helal kilindi."
Ebu Davud, Et'ime 6, (3753).

547 - Ibnu Mes'ud (radiyallahu anh) anlatiyor: "Bes ayet vardir ki onlari butun dunya ve icindekilerle degismem. Bunlar sunlardir:
1. "Size yasak edilen buyuk gunahlardan kacinirsaniz, kusurlarinizi orter ve sizi serefli bir yere yerlestiririz" (Nisa 31)
2. "Allah suphesiz zerre kadar haksizlik yapmaz, zerre kadar iyilik olsa onu kat kat artirir ve yapana buyuk ecir verir" (Nisa 4).
3. "Biz her peygamberi ancak, Allah'in izniyle, itaat olunmasi icin gonderdik. Onlar, kendilerine yazik ettiklerinde, sana gelip Allah'tan magfiret dileseler ve Peygamber de onlara magfiret dileseydi, Allah'in tevbeleri daima kabul ve merhamet eden oldugunu gorurlerdi" (Nisa 64).
4. "Allah kendisine ortak kosmayi elbette bagislamaz, bundan baskasini diledigine bagislar. Allah'a ortak kosan kimse, suphesiz buyuk bir gunahla iftira etmis olur" (Nisa 18).
5. "Kim kotuluk isler veya kendine yazik eder de, sonra Allah'tan bagislanma dilerse, Allah'i magfiret ve merhamet sahibi olarak bulur" (Nisa 110).
Rezin tahric etmistir.

548 - Ummu Seleme (radiyallahu anha) validemiz anlatiyor: "Ey Allah'in Resulu, dedim, erkekler cihada cikiyorlar, kadinlar cihad yapmiyor, biz kadinlara mirasdan da yarim veriliyor." Bunun uzerine Rabb Teala su ayeti inzal buyurdu: "Allah'in sizi birbirinizden ustun kildigi seyleri ozlemeyin. Erkeklere kazandiklarindan bir pay, kadinlara da kazandiklarindan bir pay vardir. Allah'tan bol nimet isteyin. Dogrusu Allah herseyi bilir" (Nisa 32).
Mucahid der ki: "Cenab-i Hakk su ayeti de Ummu Seleme hakkinda inzal buyurdu: "Dogrusu erkek ve kadin Muslumanlar, erkek ve kadin mu'minler, boyun egen erkekler ve kadinlar; dogru sozlu erkekler ve kadinlar, sadaka veren erkekler ve kadinlar, oruc tutan erkekler ve kadinlar, iffetlerini koruyan erkekler ve kadinlar, Allah'i cok anan erkekler ve kadinlar, iste Allah bunlarin hepsine magfiret ve buyuk ecir hazirlamistir" ( Ahzab 35). Ummu Seleme Medine'ye hicretle gelen ilk kadindir."
Tirmizi, Tefsir, Nisa (3025).

549 - Ibnu Abbas (radiyallahu anhuma): "Ana-babanin ve yakinlarin biraktiklarindan herbirini mevaliye kildik..." (Nisa, 33) ayetindeki mevaliye tabirini varisler olarak tefsir etmistir. Keza ayetin devaminda gecen "yeminlerinizin bagladigi kimselere haklarini verin" ibaresindeki "yeminlerinizin bagladigi kimseler" tabiriyle ilgili olarak da su aciklamayi yapmistir: "Mekkeli muhacirler Medine'ye geldikleri vakit, muhacir bir kimse Medineli bir ensari'ye -Resulullah (aleyhissalatu vesselam)'in aralarinda tesis ettigi kardeslik sebebiyle- kendi kan yakinlarindan once varis olurdu. Ancak: "Ana babanin ve yakinlarin biraktiklarindan, her birine varisler kildik..." (Nisa 33) ayetiyle bu muamele neshedildi. Kelam-i ilahi'de gecen "yeminlerinizin bagladigi" tabiriyle ifade edilen "muahattan gelen kardeslik hukuku" birbirinize yardim, rifade (hacilara toplanan yardim, destek), bir de nasihat ve hayirhahliga munhasirdir. Artik hukuki olan tevarus kalkmistir. Ancak kisi ihtiyari olarak vasiyette bulunabilir."
Buhari, Tefsir, Nisa 7, Kefalet 2, Feraiz 16; Ebu Davud, Feraiz 16, (2921, 2922).

550 - Ebu Davud'un bir baska rivayetinde su aciklama vardir: "Yeminlerinizin bagladigi kimseler" (tabirine gelince bununla su kastediyor: Islam'in bidayetinde) kisi, aralarinda hicbir neseb bagi bulunmayan bir baskasi ile anlasma yoluyla hukuki bir bag kurup biri digerine varis olabiliyordu. Bu muessese, Enfal suresinde gelen su ayetle neshedildi: "...Ve zevil erham (birbirine mirasci olan akraba), Allah'in Kitabi'na gore birbirine daha yakindir..." (Enfal 75).
Ebu Davud, Feraiz 16 (2921).