Farz olan Ramazan orucundan başka, vacip, müstehap ve haram olan oruçlar da vardır.
Vacip olan oruç; Ramazan’da kasten bozulan orucun kefareti, Zihâr keffareti, hatâ ile adam öldürme keffareti, yemin keffareti, hacdaki hatâlardan doğacak keffaret, kaza edilen itikâf orucu, adak oruçları gibi oruçlardır.
Müstehap olan oruçlar; Muharrem Ayının dokuzuncu ve onuncu günleri orucu, her kameri ayın onüç, ondört ve onbeşinci günleri orucu, her Pazartesi ve Perşembe günleri tutulan oruç, gibileridir. Bunlara nafile oruç da denir.
Haram olan oruçlar ise; Kurban Bayramı’nin dört günü ile, Ramazan Bayramı’nın ilk günü tutulan oruçlardır.
Ramazan orucu, belirli bir güne adanmış adak oruç ve nafile oruca akşamdan, kaba kuşluğa kadar niyyet edilebilir. Orucun niyyeti, içinden oruç tutmaya karar vermiş olmaktan ibarettir.
Kaza, gün belirtilmeyen adak ve keffaret oruçları için sahur bitmeden önce niyyet etmek, yani içinden karar vermiş olmak gerekir.
Ramazan takvimle ve hesapla değil, Ramazan hilalinin görülmesiyle, ya da Şaban Ayı’nı otuza tamamlamakla başlar.
Ramazan’a başlarken Şaban’ın son günü mü, Ramazan’ın ilk günü mü diye, şüpheye düşülen gün, konuyu iyi bilmeyenlerin oruç tutmaması daha iyidir. Ancak Ramazan hilalinin görüldüğü ilan edilirse, o gün şüpheli olmaktan çıkar. Ramazan olduğu kesinleşir.
Bayram da yine takvimle değil, Şevval hilâlinin görülmesiyle başlar. Ancak bayram hilâlini en az iki adil şahidin görmüş olması gerekir.
Orucu Bozup Keffareti Gerektiren Şeyler:
l. Gıda ve ilaç türünden birşeyi kasten yeme ve içme,
2.Kasten cinsel ilişkide bulunma ve bulunulma,
3.Kan aldırıp ya da gıybet edip, orucu bozuldu sanarak yiyip içmek suretiyle kasten orucunu bozma.
Orucu Bozulup Sadece Kaza Etmesi Gerekenler
l. Âdetli ve lohusa,
2. Oruç tutmakla hastalığı artan hasta,
3.Körpe çocuk emziren anne ya da süt anne,
4.Yolcu,
5.Oruca niyyet etmeden yiyen kimse (Bir isyan olarak kasten yiyenlerin, niyyet etmemiş
olsalar bile keffaret tutmaları gerektiği söylenmiştir). .
6.Öpme, okşama ve el ile (masturbasyon) boşalan,
7.Güneş batmadığı halde battı sanarak iftar eden,
8.Ve şafak söktügü halde sökmediğini sanarak sahur yiyene keffaret gerekmez. Bunlar sadece kaza ile yetinir.
Şimdi sayacağımız şeylerden biri, kasten yapılmış olsa da, oruç bozulur; ancak keffaret gerekmez:
l. Sağ olan kadının önü ve arkası ile, erkeğin arkasından başka herhangi bir varlıga, ya da organa cima etme,
2. Yenilmesi arzu edilmeyen ve gıda özelliği taşımayan taş, demir ve çelik gibi şeyleri yutma,
3. Kendi isteği ile bilerek ağız dolusu kusma.
4. Burundan alınan sıvının boğaza ulaşması,
5. Hukne (lavman) kullanma (Arkadan aletle kalın barsağı temizleme),
6. Kulaga ilaç, yag, v.b. bir şey akıtma,
7. Derin yaraya, karın boşluğuna işleyecek özellikte ilâç koyma.
8. Baştaki yarığa ilaç akıtma,
9. Unutarak yedikten sonra, orucu bozuldu sanıp kasten yeme,
10. Uyurken birisinin boğazına su döküp midesine gitmesi,
11. Uyurken cima edilme,
12. Ramazan’a niyyet etmeden yeme ,
13. Yanılarak yeme,
14. Zorla yedirilme.
