MUTE SAVASI

Mute, Kudüs'e yakin bir mahal'dir. Efendimiz (sav)'in Busra (simdiki Havran) emirine gönderdigi elçinin katledilmesi üzerine bilmukabele hareket etmek zarureti dogmustur.

Efendimiz (sav) 3000 kisilik bir kuvvet hazirlayip basina Zeyd b. Hârise (ra)'yi geçirdi. Bu küçük orduyu ugurlarken, düsmanin önce Islam'a da'vet edilmesini ve kabul etmedikleri takdirde harb edilmesini emredip sunlari buyurdu:
«Sayet Zeyd b. Hârise sehid olursa yerine Ca'fer bin Ebu Tâlib ve o da sehid olursa yerine Abdullah bin Revaha kumandan olsun, o da sehid olursa ehl-i Islam içlerinden birini seçsin»

Islam askerinin karsisina, Bizans kuvvetlerinin de katilmasiyla 100.000 kisilik bir ordunun çiktigi yukarida geçen üç Sahabe-i Kiram Efendilerimizin (ra) sirasiyla sehid oldugu bu harbte son olarak Hz. Halid bin velid (ra) sancagi eline almis o gün aksama kadar harbe devam etmistir. Sabahleyin yeni bir hücumla düsmani bozan ve bir hayli zayiat verdiren Islam askeri salimen Medine'ye döndü. Bu harbten sonra Hz. Halid bin Velid (ra) demisdir ki: "Mute gününde elimde dokuz kiliç parçalandi, yalnizca, agzi enli Yemâni bir kiliç vardi. Elimde o mukavemet etti."

Kaynak: Zaman gazetesi namaz vakitleri takvimi, 12.01.1997

Islâm devletinin Medine'de kurulmasindan sonra Müslümanlarla Rumlar arasinda yapilan ilk savas. Mûte, Sam bölgesine giren Belka yakinlarinda bir yerin adidir. Hz. Peygamber, Ashabtan Hâris b. Umeyr (r.a)'i Busra (Havran) Emiri Surahbil b. Amr el-Gassânî'ye Islâm'a davet mektubunu sunmak üzere yollamis, ama bu sahabi Gassanile tarafindan sehid edilmisti. Halbuki; "elçiye zeval yoktur" anlayisi geregince düsman ülkeler bile birbirlerinin elçilerine dokunmazlardi. Hz. Peygamber, ashabina çok düskündü, onlardan birinin basina bir sikinti geldi mi ondan çok rahatsiz olurdu. Bu sebeple ashabindan birinin küstahça öldürülüsüne seyirci kalamazdi. Hemen 3000 kisilik bir ordu hazirladi. Ordunun kumandani Zeyd b: Hârise idi. Sayet bu zât sehid düserse yerine Cafer b. Ebi Talib, o da sehid düserse Abdullah b. Revâha geçecekti. Düsman önce Islâm'a davet edilecekti, kabul etmez ve cizyeye de razi olmazsa Islâm elçisini öldüren bu cânilerle savasilacakti. Peygamberimiz (s.a.s) orduyu Seniyyetü'l-Veda'ya kadar yürüyüp ugurladi.

Halid b. Velid gibi yüksek askerî bir deha ve üstün strateji bilgisine sahip bir kimse de bu savasa bir nefer olarak katilmistir. H.8/M.629 yilinda Islâm ordusu Medine'den çikip Mûte'ye ulastiginda karsilarinda Bizans'in desteginde Hristiyan Araplardan olusan 100.000 kisilik bir ordu bulmuslardi. Islâm ordusunun kumandanlari meseleyi tartistilar; geri dönmek, Hz. Peygamber'e haberci yollamak hususlarini görüstüler. Ancak savas görüsü agir basmis ve iki ordu karsilasmisti. Zeyd. b. Hârise (r.a) sehit düsünce, sancagi, Cafer aldi Ca'fer'in sag eli kesildi; bu sefer sancagi sol eliyle tuttu. Sol eli de kesilince sancagi yine birakmadi; kesik iki elinin kalan kisimlariyla sikistirarak gögsü arasinda tuttu. Nihayet o da sehid düstü. Bundan sonra sevgili Peygamberimizin emrine uyularak sancagi, Sahabenin sâirlerinden Abdullah b. Revâha aldi; o da siirler söyleyerek harbetti ve sehâdet serbetini içti. Iste bu sirada askerde genel bir çöküntü dogmak üzereydi ki, askerin hemen hepsinin istegi üzerine Hâlid b. Velid kumandayi ve sancagi eline aldi. O gün aksama kadar savas yapildiktan sonra Halid, ertesi sabaha kadar sag kanatta bulunan müslüman askerleri sol kanada, sol kanattakileri sag kanada, arkadakileri öne ve öndekileri arkaya alarak yerlerinde degisiklik yapti. Böylece düsmana yeni destek kuvvetleri geliyormus izlenimini vermek istiyordu. Bir yandan da Islâm ordusunu kesin hezimete ugramaktan ve bütünüyle kiliçtan geçirilmekten korumak için yavas yavas geriye çekiliyordu. Hatta ric'atten evvelki bir hücumunda Hâlid, düsmana bir hayli kayip verdirmis ve bol ganimet de elde etmisti. Iste bu sekilde Islâm ordusunu Medine'ye sag-saglim geri getirdi. Peygamber Efendimiz bu savasi Medine'de, oldugu gibi görmüs ve her safhasini minberden müslümanlara anlatmisti. Sira ile kumandanlarin sehadetini anlattiktan sonra sira Hâlid'e gelince "En sonunda sancagi Allah'in kiliçlarindan bir kiliç aldi " buyurmus ve bundan sonra Halid b. Velid'e "Seyfullah" lakabi verilmisti. Hâlid b. Velid diyor ki: "Mûte Savasinda elimde dokuz kiliç parçalandi." Bu ifadeden Mûte Savasinin ne kadar siddetli geçtigini anliyoruz.

Bu savasa katilmis bulunan Abdullah b. Ömer diyor ki: "Mute günü ben Ca'fer'i sehid edilmis olarak gördüm. Onun vücudunda süngü ve kiliç darbesiyle elli yara saydim. Bu elli yaradan hiç biri arkasinda degildi. "Bundan Ca'fer b. Ebu Talib'in ne kadar korkusuzca ve sanki arkasina hiç dönmeden düsmanla savasmis oldugu anlasilmaktadir. Ca'fer sehit olduktan sonra "Ca'fer-i Tayyar: Uçan Ca'fer" diye anilmistir. Allah yolunda kesilen iki koluna karsilik Cenab-i hak ona iki kanat ihsan etmistir ki, bu; onun mânen yüce mertebelere eristirildigine isarettir denilmektedir. Hz. Peygamber (s.a.s), bütün ashabini ayirdetmeksizin çok severdi. Bu üç sehid kumandani ve Habesistan muhacirlerinden amcasinin oglu Ca'fer'i de çok severdi. Bir süre, sehitlerin ardindan agladi. Bu; sevgi, sefkat, merhametin eseri olan aglamakti, yoksa feryat degildi. Nitekim feryat tarzindaki aglama haberleri kendisine ulasinca böyle aglamaktan müslümanlari yasakladi. Peygamber Efendimiz sehitlerin ve bu arada amcasinin oglu Ca'fer'in ailesini de teselli etmisti.

Kaynak: Islam tarihi