|
|
|
KÜTÜB-İ
SİTTE HADİS-İ ŞERİFLERİ
SELEM (ONCEDEN SATMA) HAKKINDA
361 - Ibnu Abbas (radiyallahu anh) anlatiyor: "Hz. Peygamber (aleyhissalatu
vesselam) Medine'ye geldiginde Medineliler, bir yillik, iki yillik hurma mahsulunu
pesinen satarlardi. Resulullah (aleyhissalatu vesselam) onlara: "Hurmayi kim
onceden satarsa olcusunu, tartisini belirterek, vadesini tayin ederek satsin"
buyurdu.
Bunu Bes Kitap tahric etmistir.
Buhari ve Ebu Davud'da gelen diger rivayetlerde aynisi ifade edilmis ve soyle
bir farkliliga yer verilmistir: "...iki ve uc yillik..."
Buhari, Selem 1, 2, 7; Muslim, Musakat 127, 128, (1604); Ebu Davud, Buyu 57,
(3463); Tirmizi, Buyu 68, (1311); Nesai, Buyu 6, 3 (7, 290); Ibnu Mace, Ticarat
59, (2280).
362 - Muhammed Ibnu Ebi'l-Mucalid anlatiyor: "Abdullah Ibnu Seddad Ibni'l-Had
ve Ebu Burde selef mevzuunda ihtilafa dustuler. Beni, Ibnu Ebi Evfa (radiyallahu
anh)'ya gonderdiler. Ben kendisine bu hususta sordum. Su cevabi verdi: "Biz
Resulullah (aleyhissalatu vesselam), Hz. Ebu Bekir ve Hz. Omer (radiyallahu
anhuma) devirlerinde bugday, arpa , kuru uzum ve kuru hurma hususlarinda selef'te
bulunurduk. Ben, ibnu Ebza'ya da sordum. O da buna benzer bir cevap verdi."
Buhari, Selem 2, 3, 7; Ebu Davud, Buyu 57, (3464); Nesai, Buyu 62, (7, 290)
.
363 - Bir diger rivayette soyle gelmistir: "...Dedim ki: (siz selem akdini)
yaninda alacaginiz malin aslini bulunduran kimse ile mi yapardiniz?" Su cevabi
verdi: Biz selem yaptigimiz kimseye o hususu sormazdik."
Buhari, Selem 3.
Ebu Davud'un rivayetinde su ziyade var: "(Selem akdini) alacagimiz mal elinde
bulunmayan kimselerle yapardik."
Ebu Davud, Buyu 57, (3464).
364 - Ebu Said el-Hudri (radiyallahu anh) anlatiyor: "Hz. Peygamber (aleyhissalatu
vesselam) dedi ki: "Kim bir yiyecek veya bir baska seyde selem akdi yapmissa,
bu mali fiilen kabzetmedikce bir baskasina satmasin."
Ebu Davud, Buyu 59, (3468).
365 - Ebu'l-Bahteri anlatiyor: "Ibnu Omer (radiyallahu anhuma)'e hurmada selem
yapilir mi? diye sordum. Bana: "Resulullah (aleyhissalatu vesselam), meyvesi
(yenmeye) salih oluncaya kadar hurmanin satilmasini yasakladi" cevabini verdi.
Buhari, Selem 3, 4.
366 - Ibnu Abbas'dan da boyle bir rivayet yapilmistir. Rivayetinde der ki:
"...Ondan yeninceye, tartilincaya kadar. Ben "Tartilmasi da nedir?" diye sordum.
Yaninda bulunan bir zat: "Miktari goz karari ile kabaca takdir edilebilinceye
kadar" diye acikladi."
Buhari, Selem 3, 4; Muslim, Buyu 55, (1537).
367 - Ibnu Omer (radiyallahu anh) anlatiyor: "Bir adam selem yoluyla (yani
parasini pesin alarak, cikacak mahsulden verilmek uzere) bir agacin hurmasini
satti. Fakat o yil o agac hic mahsul vermedi. Satici ile musteri ihtilafa
duserek davalarini Hz. Peygamber (aleyhissalatu vesselam)'e getirdiler. Resulullah
(aleyhissalatu vesselam) saticiya: "Onun parasini nasil helal addedersin,
parayi geri ver" dedi. Sonra sunu soyledi: "Hurma (yenmeye) salih oluncaya
kadar onu selem yoluyla satmayin."
Ebu Davud, Buyu 58, (3467); Ibnu Mace, Ticarat 61, (2284); Muvatta, Buyu 21,
(2, 644); Buhari, Selem 2.
368 - Imam Malik, Ibnu Omer'in sozu olarak sunu tahric etmistir: "Kisinin,
bir baskasina selem yoluyla yiyecek satmasinda bir beis yoktur, yeter ki,
yiyecek maddesinin fiyati belirlenmis, odemenin zamani tayin edilmisolsun.
Ancak (hasada) salahi ortaya cikmayan ekinde veya (yenmeye) salahi ortaya
cikmayan hurmada selem olmaz."
Muvatta, Buyu 94, (2, 682); Ibnu Omer'in bu sozunu Buhari, bab basliginda
senedsiz olarak kaydetmistir. (Selem, 7).
369 - Imam Malik'e ulastigina gore, "Bir adam, Hz. Omer (radiyallahu anh)'a
gelip baska bir memlekette odemek sartiyla kendisiyle selem akdi yapan bir
adamdan haber vererek bu akid hakkinda sormustur da Hz. Omer (radiyallahu
anh) hosnutsuzluk izhar etmis ve: "Pekala, devenin kirasi nerede?" demistir."
Muvatta, Buyu 91, (2, 681).
370 - Yine Imam Malik'e ulastigina gore, Ibnu Mes'ud (radiyallahu anh) soyle
demistir: "Kim selem akdi yaparsa, sakin fazla alma sarti kosmasin. Bir avuc
saman bile olsa bu fazlalik ribadir."
Muvatta, Buyu 94, (2, 682).