|
|
|
KÜTÜB-İ
SİTTE HADİS-İ ŞERİFLERİ
341 - Ummu Yunus (radiyallahu anh) anlatiyor: "Zeyd Ibnu Erkam (radiyallahu
anh)'in Ummu Velet'i (cocuk dogurmus cariyesi), Hz. Aise (radiyallahu anha)'ya
ugradi ve dedi ki: "Zeyd'in bir cariyesini el-Ata'ya sekiz yuz dirheme sattim.
Sonra ayni cariyeyi ondan, odeme zamani dolmazdan once alti yuz dirheme satin
aldim. Ayrica ben kendisine, bunu satacak olursan senden ben satin alacagim
diye sart kosmustum." Hz. Aise (radiyallahu anha): "Sart kosman da uygunsuz,
satin alman da uygunsuz olmus. Zeyd Ibnu Erkam'a soyle ki, bu is sebebiyle
tevbe etmezse, Resulullah aleyhissalatu vesselam'la birlikte yaptigi cihadi
iptal etmistir" dedi.
Kadin: "Zeyd na yapti ki (boyle hukmediyorsun?)" diye sorunca Hz. Aise cevap
olarak su ayeti okudu: "Kime Rabb'inden bir ogut gelir de faizcilikten geri
durursa, gecmisi kendisinedir, onun isi Allah'a aittir..." (Bakara, 275).
Ashab'tan pek cogu hayatta oldugu halde, kimse bu hukumden dolayi Hz. Aise'yi
reddetmedi."
342 - Zeyd Ibnu Eslem anlatiyor: "Cenab-i Hakk'in terketmeyenler icin harb
etmeye izin verdigi riba, cahiliye devrinde iki sekilde cereyan ederdi:
1. Bir kimsenin diger bir kimsede, vadeli bir alacagi bulunurdu. Vade dolunca
alacakli: "Odeyecek misin yoksa faizlesin mi?" derdi. Borclu oderse oburu
alirdi. Odemezse, olceklenen, tartilan, ekilen veya sayilan cesitten ise alacak
katlanirdi.
2. Yasla olculen bir mal ise, daha ust mertebeye kaydirilir, vade de uzatilirdi.
Islam gelince Cenab-i Hakk su ayeti indirdi: "Ey iman edenler! Allah'tan sakinin,
inanmissaniz faizden arta kalan hesaptan vazgecin. Boyle yapmazsaniz, bunun
Allah'a ve Peygamberine karsi acilmis bir savas oldugunu bilin. Eger tevbe
ederseniz sermayeniz sizindir. Boylece haksizlik etmemis ve haksizliga ugramamis
olursunuz" (Bakara 278-279).
Bu rivayeti Rezin tahric etti.
MUHAYYERLIK HAKKINDA
343 - Ibnu Omer (radiyallahu anhuma) anlatiyor: "Resulullah (aleyhissalatu
vesselam) buyurdular ki: "Alis-veris yapanlar, birbirlerinden ayrilmadikca
(akdi bozmakta) muhayyerdirler. Veya alis-veris yapanlardan biri digerine
"muhayyersin" demisse yine muhayyerdir." Ravi, Resulullah (aleyhissalatu vesselam)'in
belki de "Alis-veris yapanlardan biri "muhayyerlik sarti uzere olsun demisse"
seklinde buyurmus olacaginda suphe etmektedir."
Buhari, Buyu 42, 43, 44, 46; Muslim, Buyu 45, 47, (1531); Tirmizi, Buyu 26,
(1246); Ebu Davud, Buyu 53, (3454); Nesai, Buyu 9, (7, 248); Muvatta, Buyu
79, (2, 671); Ibnu Mace, Ticarat 17, (2181).
344 - Sahiheyn'de gelen bir rivayette soyle buyurulmustur: "Iki kisi alis-veriste
bulununca, onlar ayrilmadikca, veya biri digerini muhayyer birakmadikca her
ikisi de muhayyerdir. Biri digerini muhayyer birakir da bu sartla alis-veris
yaparlarsa artik akit kesinlesmistir. Alis-verisi yaptiktan sonra ayrilirlaer
da ikisinden biri satistan vazgecmezse yine satis kesinlesmistir."
Buhari, Buyu 45; Muslim, Buyu 44, (1531).
345 - Muslim'in bir diger rivayetinde soyle buyurulmustur: "Alis-veris yapan
herhangi iki kisi arasinda , birbirlerinden ayrilmadikca akit kesinlesmis
olmaz. Ancak muhayyerlik sartiyla yapilan satis mustesna!"
Muslim, Buyu 46, (1531).
346 - Muslim'in bir diger rivayetinde Nafi der ki: "Ibnu Omer (radiyallahu
anhuma) bir kimse ile alis-veris yapinca bu satisin bozulmasini istemedi mi
kalkar biraz yurur, sonra geri donerdi."
Muslim, Buyu 45, (1531).
347 - Tirmizi'nin bir rivayetinde soyle gelmistir: "Ibnu Omer, bir alis-verisi
oturarak yapmis ise, akdin kesinlesmesi iciin ayaga kalkardi."
Tirmizi, Buyu 26, (1245).
348 - Hakim Ibnu Hizam (radiyallahu anh) anlatiyor: "Hz. Peygamber (aleyhissalatu
vesselam) buyurdular ki: "Alis-veris yapanlar birbirlerinden ayrilincaya kadar
muhayyerdirler. Eger dogru soyler ve (her seyi) beyan ederlerse bu alis-verisleri
her ikisi hakkinda da mubarek kilinir. Gercegi gizlerler ve yalan soylerlerse,
alis-verislerinin bereketi kalmaz."
Buhari, Buyu 19, 22, 42, 44, 46; Muslim, Buyu 47, (1532); Ebu Davud, Buyu
53, (3459); Tirmizi, Buyu 26, (1246); Nesai, Buyu 8, 57, 244).
349 - Abdullah Ibnu Amr Ibni'l-As (radiyallahu anhuma) anlatiyor: "Resulullah
(aleyhissalatu vesselam) buyurdular ki: "Alis-veris yapan iki taraf, birbirlerinden
ayrilmadikca muhayyerdirler. Ancak, aralarinda muhayyerlik anlasmasi varsa
bu mustesna. Bu durumda, "karsi taraf pisman olur da akdi bozar" korkusuyla
birinin oradan ayrilmasi helal olmaz.
Tirmizi, Buyu 26, (1247); Ebu Davud, Buyu 53, (3954); Nesai, Buyu 11, (7,
251-252).
350 - Ebu Davud'un Ebu Hureyre (radiyallahu anh) hazretlerinden kaydettigi
bir rivayette soyle denir: "Resulullah (aleyhissalatu vesselam) buyurdular
ki: "Alis veris yapan her iki taraf da akitden memnun kalmadikca ayrilmasinlar."
Ebu Davud, Buyu 53, (3458); Tirmizi, Buyu 27, (1248).