Bir kimsenin karşısına geçme, ona karşı
durma; cemaatle namaz kılarken bir kadının veya
yetişkin bir kız çocuğunun bir erkeğin önünde
veya hizasında arada engel olmaksızın durarak namaz
kılması anlamında bir fıkıh terimi. Böyle bir
durumda önünde veya hizasında kadın bulunan erkeğin
namazı bozulur. Fakat kadının namazı sahihtir.
Namaz kılacak cemaat değişik gruplardan
oluştuğu zaman saflar; en önde erkekler, sonra erkek
çocuklar, sonra kadınlar daha sonra da kız çocuklar bulunmak
üzere düzenlenir. Bu düzenlemeye erkeklerle erkek çocukların
uymaması namaza bir zarar vermez. Ama erkeklerle
kadınların uymaması durumunda kadınla aynı
hizada bulunan erkeğin namazı bozulur. Muhazatta erkeğin
namazının geçersiz olması bazı şartlara
bağlıdır:
1- Cemaate namaz kıldıran imam kadınların da
imamı olmaya niyet etmiş olmalıdır.
2- Erkekten ileri veya onun hizasında namaz kılan
kadın erginlik çağına gelmiş veya yetişkin bir
kız olmalıdır. Bu kadının akraba, hanım
veya yabancı bir kadın olması neticeyi
değiştirmez.
3- Muhazat bir rükün süresince devam etmelidir.
4- Muhazat secdeli ve rükûlu bir namazda olmalıdır.
Cenaze namazında muhazat namaz için bir engel teşkil etmez.
5- Erkek ve onun hizasında bulunan kadın aynı
namazı birlikte cemaat olarak eda etmiş olmalıdır.
Şayet aynı namazı erkekle kadın yan yana durarak tek
başına kılsalar veya biri tek başına,
diğeri cemaatle kılsa eda yönünden ortaklı
olmadığı için namazı sahihtir.
6- Erkekle kadın aynı yerde olmalıdır. Biri
caminin alt, diğeri üst katında aynı hizada namaz
kılsalar namazları sahih olur.
7- Erkek ile kadın arasında bir engel
olmamalıdır. Arada direk veya bir kişilik bir boşluk
olursa muhazat namaza zarar vermez.
Bu şartlar bulunur ve erkeklerin safı önünde kadınlar
bir saf tutup namaz kılsalar erkeklerin hepsinin namazı
bozulur. Erkekler arasında üç kadın bulunsa bunların
sağ ve solundan birer erkek ile arkalarındaki her saftan üç
erkeğin namazı bozulur. Ama iki veya bir kadın olursa
sadece sağ ve soldan birer erkekle, arkadan iki veya bir
erkeğin namazı bozulur.
Namazı bozulan erkekler birer engel durumunda olduklarından
diğerlerinin namazı bozulmaz (Hâşiyetü't Tahâvî, s.
267-268; Halebi Sağîr s. 304-305. Kamus Tercümesi IV, s. 916. Ö.
N. Bilmen, Büyük İslâm İlmihali, 151-152).