Hanefi mezhebine göre, darü'l-İslam, darü'l-Harb'e dönüşebilir.
Yalnız Hanefi alimleri dönüş şartlarında ihtilaf
etmişlerdir:
İmameyne göre bir İslam ülkesine küfür düzeni hakim olduğu
takdirde darü'l-harbe döner. İmam-ı A'zam'a göre, bir
İslam ülkesinin darü'l-harbe dönüşmesi için üç şart
vardır: üçü bir arada bulunduklarında (Allah korusun) o
vasıf ile vasıflanır (darü'l-harbe dönüşür). Bu
şartlar şunlardır:
1- darü'l-Harb ile bitişik olması,
2- İçinde İslam ahkamının tatbik edilmemesi,
3- Ahalisinin emniyet ve güvenliklerinin kalmaması.
Cuma ve bayram namazlarının hükmü hiç bir mezhebe göre değişmez.
Yani, mesela: Cuma namazının bir takım şartları
vardır o şartları vardır o şartlar
oluşduktan sonra, onun farziyeti terettüp eder. Yer ister darü'l-İslam
olsun, ister darü'l-Harb olsun, hiç faark etmez. Şafii mezhebinde
cuma böyle olduğu gibi, her şey böyledir. Yani hiç bir
hüküm değişmez. Ama Hanefi mezhebine göre bazı hükümler
değişir: bunlar şunlardır:
1- Darü'l-Harpte içki, zina, hırsızlık gibi haddi
gerektiren bir günah veya kısası gerektiren bir katil
cinayeti işleyen bir kimse, darü'l-İslam'a döndüğünde,
Şafii'ye göre ceza ne ise uygulanacaktır. Hanefi mezhebinde
ise uygulanmayacaktır.
2- Bir kimse darü'l-harpte ribevi (faizli) bir akitte bulunsa,
İmam-ı Ebu Hanefi ve Muhammed'e göre caizdir.
İmam-ı Şafii ile Ebu Yusuf'a göre caiz değildir
(Beda'iu's Sana'i).
3- Bir kimse müslüman olup darü'l-Harpten çıkarak İslam
diyarına hicret ederse, zevcesi orada kaldığı
takdirde, Hanefi'ye göre boşanır; Şafii'ye göre ise boşanmaz.
4- Bir kimse darü'l-Harpte müslüman olur, mal ve servetini bırakarak
İslam diyarına hicret eder; bilahare, müslümanlar
darü'l-Harp olan o ülkeyi istila ederek malınıalsalar.
Hanefi'ye göre malı ganimet olur. Şafii'ye göre ise malı
ma'sundur; kendisine iade etmeleri gerekir.
5- Bir kimse darü'l-Harpte müslüman olur ve orada kalırsa bir
müslim bir zimmi tarafından kasden öldürülürse, Şafii'ye
göre kısas gerekir, Hanefi mezhebinde ise günahkar da olsa kısas
gerekmez.
6- Kafirler müslümanlara karşı harp ilan edip
mallarını ganimet olarak alsalar; sonra müslümanlar
güçlenip o ganimeti tekrar geri elde etseler, Hanefi mezhebine göre
dağıtacaktır. Şafii'ye göre sahiplerine iade
edilecektir (Te'sisu'n Nezar).