DİŞLERE GELEN ANİ DARBELER SONUCU OLUŞAN ZARARLAR
Çocuklarda özellikle basketbol , voleybol
gibi spor faliyetleri sırasında veya düşme nedeniyle oluşan travmalar sonucunda
özellikle ön dişler zarar görebilir.
Ancak genelde hastalar böyle bir durumda büyük bir kırık oluşur veya ağrı hissederlerse hemen dişhekimine giderler. Eğer rahatsızlık duymuyorlarsa gitmezler. Oysa bu dişlerde sinir, nekroze olmuşsa ( ölmüşse) bir kaç sene sonra hastanın yüzünde şişlik , ağrı ve dişinde renkleşme meydana gelir.
Kısaca dişlere gelen bu darbeler sonucu
kırık meydana gelmese bile dişin sağlığı tehlikeye girebilir.Bu bölgedeki sinir
ve damar sıkışmaları nedeniyle bir süre sonra bu dişler canlılığını
yitirebilirler.Bu nedenle derhal bir dişhekimine başvurmalıdır. Travma sonrası
oluşan diş kırıklarında kırığın büyüklüğü, konumu ve dişin sinirinin açığa
çıkıp çıkmaması önemlidir.
· Kırık dişin sadece mine ve dentin
tabakasında meydana gelmiş olabilir. ( Eğer dişin
siniri açığa çıkmamışsa) bu durumda kırık bölge kompozit dolgu ile ( estetik
dolgu ) ile restore edilir veya çok geniş bir alan ise kuron ( kaplama )
yapılması gerekebilir.
Ayrıca dişin canlılığı 2 ay boyunca
dişhekimi tarafından kontrol edilmelidir. Çünkü travma sonrası bu bölgedeki
damar ve sinirlerin sıkışması sonucu bir süre sonra dişin siniri canlılığını
kaybedebilir ve bu durumda kanal tedavisi yapılması zorunludur.Aksi taktirde
ileride dişin çekimini gerektirecek sorunlar meydana gelir.
·
Kırık
sonucu dişin siniri açığa çıkmışsa kanal tedavisi yapılır ve kırık bölgesi
yukarıda bahsedilen yöntemlerden biri ile restore edilir. (şekil 1-c)
· Dişle birlikte kökü de kırılmış olabilir.
Eğer bu durum süt dişlerinde meydana
gelmişse diş çekilir ve yerine YER TUTUCU yapılması gereklidir. Aksi taktirde komşu dişler çekim boşluğuna
kayar ve ileride sürecek olan sürekli dişe yer kalmaz, sonuçta ortodontik
bozukluklar ( dişlerde çarpıklık ) meydana gelir..
Fakat kırık sürekli dişlerde meydana
gelmişse ve
Kökün 1/3 den fazlası kırılmışsa
veya dikine bir kök kırığı mevcutsa diş çekilir. ( şekil 2-c )
Ancak 1/3 den azı kırılmışsa
tedavi edilebilir. ( şekil 2-b )
·
Bazı
durumlarda ise darbe sonrasında diş yerinden oynar ve dişte sallanma
görülebilir. Bu durumda sallanan diş normal pozisyonuna getirilir ve dişhekimi
tarafından komşu dişlere geçici olarak bağlanarak sabitlenir.
Travma sonrası diş yerinden
çıkmışsa :
Çocuklarda sürmekte olan dişlerin
etrafındaki periodontal lifler gevşek olduğu için darbe veya düşme sonrası
dişler kolaylıkla yerinden çıkabilir.
Bu durumda :
< Yerinden çıkan diş kesinlikle atılmamalı ve
temizlenerek serum fizyolojik ile yıkanmalı. Hiç bir şey yapılamıyorsa su ile
yıkanmalıdır.
< Ancak kesinlikle kök yüzeyine el
sürülmemelidir.
< Daha sonra yerinden çıkan diş serum
fizyolojik veya süt içinde bir kap içinde saklanarak derhal en kısa
zamanda bir diş hekimine başvurmalıdır.
AĞIZ KORUYUCULAR
Ağız koruyucu apareyler özellikle
basketbol , voleybol gibi top ile oynanan sporları yapan çocuklarda düşme veya
top çarpması sonucu özellikle ön dişlerde meydana gelebilecek kırılmaları
engellemek amacıyla kullanılmaktadır.
Aslında bu apareyler 1920 li
yıllardan beri sporcular arasında dişleri korumak amacıyla spor esnasında
takılmaktadır. Bunlar ortalama 3 mm kalınlığında plastikten yapılır ve
özellikle ön dişleri örter, böylece herhangi bir darbe geldiğinde kuvvetlerin
dişlere iletilmesini engelleyerek dişlerin aynı zamanda da çene kemiklerinin
kırılmasını önler. Çocukların sevmesi için çeşitli renklerde veya şeffaf
yapılabilir.