İSLAM ANSİKLOPEDİSİ

IZTIBÂ'

Koltuk altına almak, omuza alman havlu vb. şeyi koltuk altından geçirmek. Bir fıkıh terimi olarak; hac'da erkeklerin ziyaret tavâfına başlamadan önce, omuzlarına almış oldukları ihram havlularının ucunu sağ kolluklarının altından geçirerek, sol omuzları üzerine atmaları. Böylece sağ omuz ve sağ kol açık kalmış. sol taraf ise kapanmış olmakladır (el-Merginânî el-Hidâye. Mısır. t.y, I. 140).

Iztıbâ' yapmak hac amellerinden olup sünnettir. Hz. Peygamber'in tavaf sırasında ıztıba yaptığı ve Ashâb-ı kirama da tavsiye ettiği hadislerle sabittir (bh. Ebu Dâvud, Menâsik, 49, 50; Tirmizi, Hac, 36; İbn Mâce. Menâsik, 30; Ahmed b. Hanbel, Müsned, I, 305, 306, 371, IV, 222, 224).

Rasûlullah (s.a.s) ashabı ile birlikte Umretü'l-Kaza'yı ifa ederlerken, Cebrail (a.s) müşriklerin söyledikleri bir sözü Hz. Peygambere bildirdi. Müşrikler, müslümanların Medine'de hastalanıp zayıfladıklarını, kuvvetlerinin gittiğini ileri sürmüşlerdi. Bunu öğrenen Hz. Peygamber sağ omuzunu açarak pazularını müşriklere gösterip ashabına şöyle seslenir: "Bu gün onlara pazusunun kuvvetini gösterenleri Allah rahmetiyle yarlığasın" (İbn Hişam, es-Sîre, IV, 12, 135.) "Sakın Kureyşliler sizde bir gevşeklik ve eksiklik görmesinler" (Ahmed b. Hanbel, I, 305).

İşte Hac ve Umre'de tavaf ve sa'yin ilk şartlarında sağ omuzu atmak yani ıztıbâ' yapmak sünnet oldu.

Şâmil İA