İSLAM ANSİKLOPEDİSİ

TEMETTU'

Yararlanma, kâr etme, faydalanma. Haccı ifa şekillerinden biri (bk. "Hacc- Temettu" mad.) Devletin herkesten kazancına göre aldığı vergiye "temettu' vergisi"; bir şirketin hisselerinden her birinin payına düşen kâra, "hisse-i temettu" denilir.

Temettu' kelimesi Kur'an-ı Kerîm'in çeşitli ayetlerinde "yararlanma, eğlenme" anlamında kullanılmıştır:

"Ey Peygamber! Onları kendi hallerine bırak. Yesinler, eğlensinler, boş umutları onları oyalayıp dursun. Onlar yakında bileceklerdir" (el-Hicr, 15/3); "Onlar kendilerine verdiğimiz nimetlere nankörlük etsinler ve arzularınca eğlensinler bakalım, yakında anlayacaklardır" (el-Ankebût, 29/66); "İnkâr edenler, dünyada zevk ve sefa içinde yaşarlar ve hayvanlar gibi yiyip içerler. Onların varıp kalacakları yer ise cehennem ateşidir." (Muhammed, 47/12); Ey Muhammed! Sen ona: "İnkârınla biraz eğlenedur, şüphesiz ki sen cehennemliksin " de (ez-Zümer, 39/8).

Temettu' sözcüğü, beşerî hukukta "kâr" anlamında kullanılmaktadır. Özellikle beşerî ortaklık hukukunda şirketlerin elde ettiği kârlar "temettu' payı" olarak yıl sonlarına hissedarlara dağıtılmaktadır. Şirketin çalışma alanı ve çalışma şekli İslâmî hükümlere uygunsa, böyle bir şirketin temettu' paylarının da meşru' olduğunda şüphe bulunmaz. Çünkü İslâm'a göre kâr ve zarara ortak olunan şirket türleri meşru olup, bunların elde edeceği kârı almak da meşru olur (Hamdi Döndüren, Günümüz Ekonomik Problemlerine İslâmi Yaklaşımlar, İstanbul, 1985, 95 vd).

Şamil İA