İSLAM ANSİKLOPEDİSİ

REFREF

Yeşil kumaş ve bez, kenar saçağı, ince ve nazik ipek kumaş, ince ve nazik kumaş, döşek, minder, yastık döşeme, perde; perde ve örtü gibi şeylerin saçak yerlerine gelen fazlaları, saçakları; raf, terek, çeper; çadır, gömlek ve zırhın parçası, yanı ve en alt tarafı ve bunların etekleri; dış duvar: Kuşu çok olan çimenlik; salkım söğüd gibi dalları sarkık olan nazik ve latif ağaç; ağaç ve bitkilerden sarkan güzel dallar; her şeyin kenarlarında fazlası kalıp bükülen ve kıvrılan yerleri ve etekleri; güzel bahçelere benzeyen dokuma kilim ve halılar; pencere; bir çeşit deniz balığı, araba çamurluğu anlamında kullanılan bir sözcük.

Kur'ân-ı Kerim'de yastık, minder ve döşek anlamına gelir: Cennete girenler "Yeşil yastıklar, yahud minder ve döşekler üzerine (alâ refrefin hudrin) ve güzel döşemelere yaslanarak nimetlenirler" (er-Rahmân 55/76). İbn Abbas'tan gelen rivayete göre de bu âyette refref'in manası cennet bahçeleri, demektir. Bu âyette "refref", cins ismi veya refrefenin cem'i ismi (çoğul ismi) olarak ahdar veya hadrâ'nın çoğulu olan "hudr" ile sıfatlanmıştır. Refref, (refârif) şeklinde de çoğul yapılır. Nitekim şâz kıraatlerden birisinde er-Rahmân suresi, 76. âyet, "alâ refârife hudrin" şeklinde de okunmuştur.

Mi'râc hadislerinin bir kısmında refrefi bisât (örtü, perde ve sergi) anlamına gelir: Buhârî'nin Sahih'indeki rivâyete göre Abdullah b. Mesud "Andolsun Rasûlüllah, Rabbinin pek büyük âyetlerini gördü" (en-Necm, 53/18) âyetini tefsir ederken "muhakkak ufku kaplamış ve örtmüş olduğu halde yeşil bir refref (perde) gördü" demiştir. (Buhârî, Tefsirü Sureti'n-Necm)

Tirmizi'nin rivayetinde; Abdullah h. Mesud "Onun gördüğünü kalbi yalanlamadı" (en-Necm, 78/11) âyetini tefsir ederken "Rasûlullah, Cebrail'i yerle gök arasını doldurmuş olduğu halde refref'den (yeşil kumaştan) bir hulle içinde gördü" der (Tirmizi, en-Necm süresi tefsiri). İbn Mes'ûd'un bu hadisi Ahmed b. Hanbel'in Müsned'inde "Hz. Peygamber cennetin yeşil bir refrefini (örtüsünü, tabakasını) baktığı ufku kaplamış olduğu halde gördü" şeklinde geçer (Müsned, V, 449).

Bazı rivayetlere göre Mi'râc gecesinde Hz. Muhammed'in (s.a.s) Sidre'den sonra veya cennet ve cehennemi gördükten sofra oturduğu döşek veya cennet yaygısının ismi de refref'dir. Hz. Muhammed (s.a.s) bu refref isimli döşeğe oturarak çok yükseklere çıktı.

Refref: Hz. Peygamberin mi'rac gecesinde bindiği bineklerden sonuncusunun da ismidir.

Muhiddin BAĞÇECİ