İSLAM ANSİKLOPEDİSİ

YEVMU'Ş-ŞEK

Kamerî aylardan Şaban ayının 29'undan sonraki gün. Bu günün Şaban'ın son günü mü yoksa Ramazan'ın ilk günü mil olduğunda şüphe edilir. Onun için bu güne "şek günü" denilir. Eğer Şaban ayı otuz çekerse, bu gün Şaban'ın son günü; yirmi dokuz çekerse, Ramazan'ın ilk günü olur. Tabiî bu günün şek günü olması için, Ramazan hilâlinin görülmemiş olması gerekir. Hilâl görünürse artık o gün Ramazan'ın ilk günüdür. Hilâlin görülmediği günde havanın bulutlu olması şart değildir. Çünkü hava açık olduğu halde Ramazan hilâlinin bir memlekette görülmeyip başka bir memlekette görülmesi mümkündür (Merginânî, Hidâye, I,119; İbn Abidin, Reddü'l-Muhtar, II, 381; Ö. Nasûhi Bilmen, Büyük İslâm İlmihali, 357).

Bazı alimlere gore; bu günün şek günü olması ya havanın bulutlu olması veya hilâlin görüldüğü iddia edildiği halde isbat edilmemesi gibi durumlarda söz konusudur (Mahmut Muhammed Hattab es-Sübkî, el-Menhelü'l-Azbü'l Mevrûd Şerhu Sünen'il İmam Ebî Davud, (Beyrut 1394, X 53).

Şek gününde nafileden başka bir niyetle oruç tutmak mekruhtur. Ancak, nafileye niyet edilir de o günün Ramazan'dan olduğu meydana çıkarsa, tutulan oruç Ramazan orucu yerine geçer. Şek gününde; bu gün Ramazan'dansa Ramazan için; değilse nafile olmak üzere niyet edilerek oruç tutulması da mekruhtur. Fakat bu şekilde oruca niyet edilir de, o günün Ramazan'dan olduğu anlaşılırsa, tutulan oruç, Ramazan orucu olarak sahih olur.

Şek günü bir kimsenin oruç tutmak adeti olan bir gününe rastlarsa o günde de oruç tutması efdaldir (M. Zihnî, Nimetu'l-İslâm, 2. Kısım, 30).

Günlerin astronomik hesaplarla saniyesine kadar bilindiği günümüzde, şek günü konusunda pek problem yoktur. Hesaplar, hangi ayın ne zaman girip, ne zaman çıkacağını şüpheye mahal bırakmayacak şekilde ortaya koymaktadır.

Şamil İA