İSLAM ANSİKLOPEDİSİ

MÜDRİK

Namazın başından sonuna kadar ara vermeksizin imama uyan, bütün rekâtları imamla beraber kılan kimse. İmama ilk rekâtın rükûnda yetişen, o rekâta yetişmiş ve "müdrik" vasfını kazanmış olur.

Namazı cemaatle kılmanın ve imama uyup onunla başlamanın fazileti çok büyüktür. Bunun ile ilgili olarak Hz. Peygamber (s.a.s) şöyle buyurur:

"Cemaatle kılınan namaz, tek başına kılınan namazdan yirmi yedi derece daha üstündür" (M.Ali, Nâsıf, et-Tâc, I, 247 Buhâri ve Müslim'den); "İmam namazda kendisine uyulmak içindir. O tekbir aldığında siz de tekbir alın; rükûya vardığında siz de rükûya varın..." (M. Ali Nâsıf a.g.e., s. 259).

Bir kimse tek başına bir farz namaza başladıktan sonra bulunduğu yerde o namaz cemaatle kılınmaya başlansa; eğer namaza başlamış ama henüz secdeye varmamışsa, namazı bırakır ve imama uyar; cemaat sevabına kavuşur. Bir defa secdeye varmışsa; kıldığı farz namaz sabah ve akşam namazı ise yine namazını bırakır, imama uyar. İkinci rekâtın secdesine varmış ise, namazını bırakmaz, bitirir.

Dört rekâtlı bir farı ise, kıldığı bir rekâta bir rekât daha ekler, selâm verip imama uyar. İlk kıldığı iki rekât nafile olur. Böyle bir namazın üçüncü rekâtına başlamış, ama secde etmemişse, hemen selâm verip imama uyar. Üçüncü rekâtın secdesini yapmışsa, dördüncü rekâtı da kılar, öyle selâm verir.

Nafile namazı kılmakta olan kimse, yanında cemaatle namaza başlanınca, bu nafileyi iki rekât kılar, selâm verip imama uyar. Üçüncü rekâta kalkmışsa, dörde tamamlar. Ancak cenaze namazı kılınacaksa, başladığı nafileyi bırakıp cenaze namazına iştirak eder, sonra bıraktığı nafileyi kaza eder. Çünkü cenaze namazının telâfisi mümkün değildir.

Cemaatle sabah namazına başlandığını gören kimse, hemen sabah namazının sünnetini kılar ve imama uyar. Cemaate yetişeceğini zannetmezse hemen imama uyar. Sünnete başlamışsa tamamlar.

Öğle, ikindi ve yatsı namazlarında, bunların farzlarının cemaatle kılınmaya başlandığını gören kimse hemen imama uyar. Öğlenin ilk sünnetini farzdan sonra kaza eder. İkindinin sünnetini kılmaz. Yatsının ilk sünnetini dilerse kaza eder, dilerse kılmaz.

Vaktin ve tamamıyle cemaatin geçeceğine kesin kanaat getiren kimse sünnetleri kılmayacağı gibi, üzerinde bulunan az necâseti de gidermeye uğraşmaz. İkinci bir cemaat bulacağına kanaat getiren kimsenin ise az necâseti gidermeden namaza başlamaması daha iyidir.

İsmail KAYA