İSLAM ANSİKLOPEDİSİ

YED-İ BEYZÂ

Beyaz el; Hz. Musa'ya verilen mucizelerden biri.

Kur'an-ı Kerim'de İsrâ sûresinin 101. âyetinde Cenab-ı Hakk şöyle buyuruyor:

"Andolsun biz Musa'ya açık dokuz âyet (mucize) verdik." İşte bu dokuz mucizeden birisi de "Yed-i Beyzâ"dır. Mucizelerin hepsi ise şunlardır. Bunlar A'râf sûresinde genişçe anlatılmıştır:

1-Yılan şekline dönüşen asâ;

2- Koynundan çıkardığında ışık saçan el, "yed-i beyzâ";

3- Hz. Musa'nın sihirbazları açık bir yenilgiye uğratması;

4- Hz. Musa'nın daha önceden verdiği habere uygun olarak ülkede umumi bir kıtlığın meydana gelmesi;

5-Fırtına;

6- Çekirge;

7- Ambarlarda buğdayları yiyip bitiren buğday kurdu ile beraber insan ve hayvanları saran bir istilâ olayı;

8- Her tarafı kurbağaların kaplaması;

9- Gökten yağmur hafinde kan yağması (Mevdûdî, Tefhîmü'l-Kur'an, Terc. Heyet, II, 84-86).

Rivayet edildiğine göre, Musâ (a.s.)'nın rengi esmerdi. Elinin insanlara tabii rengiyle gösterir, sonra koynuna sokar, çıkarır, bembeyaz lekesiz bir surette parlardı. Tekrar bir daha sokar, çıkarır, bu defa da eli eski rengine dönerdi (Mevdûdî, a.g.e., II, 79).

Bu olay Kitab-ı Mukaddes'te şöyle geçer: "Onun eli cüzamlı gibi leke oldu. Fakat bir müddet sonra eski normal haline döndü."

Talmut'ta da aynı şekilde geçer.

Yed-i beyzâ, elin beyazlanması değildir. İbn Cerîr, İbn Kesir, Zemahşerî, Raz, Ebu s-Suûd, Alûsî ve daha başka müfessirler buradaki "beyzâ"nın "ışıklı ve parlak" anlamına geldiğini söylerler. Mevdûdî de A'râf sûresi 180. ve 109. âyetlerinde geçen; "Ve elini (koltuğunun altından) çıkardı; birden o bakanlar için bembeyaz parlayan birşey oldu"kavli hakkında şöyle der: "O elini çıkardığı zaman her taraf aydınlanırdı, sanki güneş aydınlatmış gibi olurdu" (Mevdudî, a.g.e.; Elmalılı, Hak Dini Kur'ân Dili, IV, 2230).

Hz. Musa'ya verilen yed-i beyzâ mûcizesi Kur'an'da A'râf 108, Tâhâ 22, Şuarâ 33, Neml 12 ve Kasas 32. âyetlerde bildirilmiştir.

Seyfettin HOCA