İSLAM ANSİKLOPEDİSİ

NASİHAT

Bir şeyi yabancı maddelerden ayırma, dikiş dikme, samimi olma, samimi olan ve içinde kötülük bulunmayan bütün iyi söz ve işler. Öğüt verme, akıl ve yol gösterme. Nasihat, İslâm'ın pratik hayata aktarılması, ahlâkî prensiplerin yaşanması, insanî erdemliliklerin, görgü kurallarının öğretilmesi amacıyla bilenlerin bilmeyenlere öğretmesi ve hatırlatmada bulunması amacıyla yapılan öğütlerdir. Bu öğütler yapılırken asla bir ard niyet güdülmez, dünyevî çıkarlar düşünülmez. Nasihat eden kişi güvenilir olur. Onun yaptığı nasihat samimiyetle yapıldığı takdirde etkisini gösterir. Müminler sürekli olarak birbirine öğüt vermek sûretiyle yardımcı olurlar. Cenab-ı Allah; "Hatırlat, umulur ki bu hatırlatman müminlere yarar sağlar, (öğüt alırlar)" (ez-Zâriyat, 51/55) buyurmuştur.

Resulullah (s.a.s) da: Din nasihattir" buyurdu. Ashap; "Kimler için dediler. Resul-i Ekrem (s.a.s);

Allah, Resülu, Kitabı, müslümanların idarecileri ve bütün diğer müslümanlar için" buyurdu (Buhârî, İman, 42).

Alimler bu hadisin yorumunda nasihatın şu anlamlara geldiğini söylemişlerdir:

1- Allah'ın varlığı ve birliğine samimi olarak inanıp, O'nu noksan sıfatlardan tenzih etmek, O'na en üstün nitelikleri layık görmek, sevdiği şeyleri yapıp sevmediği şeyleri yapmamak ve O'na karşı gelenlere düşman olmak.

2- Hz. Muhammed'in, peygamber olduğuna inanmak, emir ve yasaklarına uymak, onu ve Ehl-i beytini sevmek, sünnetine sarılmak, ahlakını ahlâk edinmek.

3- Kur'an-ı Kerim'i lâyık olduğu şekilde okumak, ihtiva ettiği hükümleri öğrenmek ve başkalarına öğretmek, ona hürmette kusur etmemek, tavsiye ettiği şekilde bir müslüman olmak ve onun ahlâkını yaşamak.

4- Allah'ın hükümlerini uygulayan ve İslâm'ı hâkim kılan idarecilere itaat etmek onlara karşı gelmemek ve onlara doğruyu göstermek, bilmedikleri konularda onları uyarmak, onlara karşı görev ve yükümlülüklerini samimiyetle yerine getirmek.

5- Müslümanlara düşman olanlarla mücadele etmek, onlara iyi ve doğruyu göstermek, bütün müslümanlara dua etmek, hepsi hakkında iyilik düşünmek, sâlih kişileri sevmek.

Hz. Peygamber (s.a.s) bir hadislerinde;

"Bir organ hasta olunca bütün vücûd rahatsız ve hasta olur. Müslümanlar da tıpkı bir vücûd gibi birbirlerini sever, birbirlerine acır ve şefkat ederler" buyurmuştur.

Bütün açıklamalardan müslümanın dinî ve insanî görev ve yükümlülüklerini samimi olarak yerine getirmeleri, en iyi ve en güzel sözü söylemeleri, nasihat olmaktadır: Bununla birlikte Türkçede nasihat, öğüt ve irşad anlamında kullanılmaktadır. Bu daha ziyade samimi olarak görüşlerini söylemek demek olduğu için nasihatın sözlü kısım, ile ilgilidir (Ayrıca bk. İrşad).

Ahmed ARPA