 |
 |
|
Çıkık
Bir
eklemi meydana getiren kas, bağ ve kemiklerin arasındaki yapısal ilişkinin bozulması.
Eklem düzeylerinin birbiriyle hiç teması kalmamışsa tam çıkıktan, yüzeylerin
teması kısmi olarak devam ediyorsa, yarı çıkıktan söz edilir. En çok çıkıklar
omuz, kalça, diz, dirsek gibi geniş hareketli eklemlerde olur. Ayak ve el bileğinde
çıkık seyrek görülür.
Sınıflandırılması:
1- Doğuuştan olan çıkıklar:
Sık görülen bir şekli, doğuştan kalça çıkığıdır. Diz eklemi çıkığı da görülebilir.
2- Hastalıklara bağlı çıkıklar:
Eklemlerde iltihabî hadiselere ve tümörlere bağlı çıkıklar görülebilir. Müzmin
eklem iltihaplarında, eklem kapsülü çok zayıflar ve ufak bir zorlamayla dahi çıkık
olabilir.
3- Felçlere bağlı çıkıklar:
Kasların felci sonucu eklemin dayanıklığı bozulur, çıkık yavaş yavaş gelişir.
Çocuk felci ve beyin felcinde bu tip çıkıklar görülür.
4- Darbe ve zorlamalara bağlı
çıkıklar (tramvatik): Darbeler sonucunda olur. En sık omuz ekleminde görülür.
5- Tekrarlayan çıkıklar: İyi
tedavi edilmeyen çıkıklarda, zamanla eklem etrafındaki yumuşak dokular tam iyileşmediği
için eklem kapsülünde bollaşma olur. Bazı pozisyonlarda çıkık olur. Hasta, çıkığı
kendisi yerine koyar.
Çıkıklarda eklem içinde kan, sıvı
birikir. Kıkırdak dokusunda harabiyet olur. Dizde menisküslerde yırtık olabilir.
Eklemi meydana getiren kemiklerde kırık olabilir. Eklem kapsülü zedelenebilir,
kopabilir. Damar, sinir ve kas harabiyeti olabilir. Dirsek ve diz eklemi çıkıklarında
sinir, damar zedelenmesi sık görülür.
Çıkık olan bölgede ağrı ve hareket kısıtlılığı
en başta gelen belirtilerdendir. Çıkık olan eklem şişer, ısı değişikliği olur.
Eklem etrafında his kusuru, dolaşım bozukluğu olabilir. Hastaya grafiler çektirilerek
teşhis konur.
Çıkıkların tedavisi acildir. Her geçen sürede
çıkık olan bölgenin dolaşımı bozulabilir. Eklem kıkırdağının beslenmesi
bozulur. Yumuşak doku yapışıklıkları çıkığın tedavisine engel olabilir. Yumuşak
dokuların iyileşmesi için çocukta 2-4, büyükte 4-6 hafta eklemin hareketi
engellenir. Bunun sonucunda eklemde sertlik olabilir.
Çıkığın yerine konulması, hekim tarafından
çıkığın şekline göre yapılır. Bazı durumlarda çıkık, ameliyatla yerine
konulur. Düzeltilen eklem bandaj veya alçı ile yerine tesbit edilerek bir süre oynatılmaz,
zorlanmaz. Daha sonra ekleme eski hareketliliği kazandırılmağa çalışılır. Çıkıklar
ilerde kas ve eklemlerde kireçlenmelere sebep olabilirler.
Doğuştan kalça çıkığı erken dönemde
farkedilirse bebeğin altına bol ara bezi konularak düzeltilebilir. Aksi takdirde
tedavisi zor ve uzun sürelidir.
| |
|
|
16