 |
 |
|
| |
|
|
b. Zekâ Gelişimi
Zekâ
gelişimi çocuklarda bazı farklılıklarla birlikte genellikle, 1,5 ilâ 2 yaşlarından
itibaren başlamaktadır. Bu yaştan önce görülen zekâ, zihnin bir fonksiyonu olup,
zihnî gelişim ise ancak 1,5-2 yaşlarından sonra inkişâf edebilmektedir.(80)
Zekânın inkişâfıyla başlayan gelişme
seyri, 4-6 yaşlarında hızlanmakta ve bu durum 15-16 yaşlarına kadar devam etmektedir.
Zekâdaki bu hızlı gelişmeyi 4-6 yaşlarında belirgin bir şekilde hissetmek
mümkündür.(81) Denilebilir ki, insan zekâsının yansı dört yaşına geldiğinde,
üçte ikisi de altı yaşına geldiğinde teşekkül etmiş durumdadır.(82)
Kelime dağarcığındaki artış ile başlayan
zekâ gelişimi,(83) en basit öğrenme olayları ve alışkanlıklar ile bu gelişim
seyrine devam eder. (84)
Yapılan araştınnalarda, zekânın her
çocukta aynı hızla gelişmediği görülmüştür. Bu farklılık, yaş ilerledikçe
daha da artmaktadır. Bunda gerek fizikî gelişimin(85), kalıtım ve beslenmenin,
gerekse çevre şartlarının rolü olmaktadır. Ailenin sosyo-ekonomik durumunun
yanında, eğitim düzeyinin etkisi de unutulmamalıdır. Bütün bu faktörler yanında
zekânın üstünlüğü ya da geriliğinde en büyük rolü kalıtımın oynadığını
da eklemeliyiz. (86)
İki yaşlarından başlayarak çeşitli
aşamalarla gelişen zekâ, bu gelişimini yirmi yaşından sonra da devam ettirmektedir.
Ne var ki, ergenlik çağından sonra görülen zekâ gelişimi, pratik akıl
yürütmekten çok, mücerred akıl yürütme ve kelime öğrenme şeklinde olmaktadır.
(87)
80. Egemen, age, s. 103, 104
81. Herbert Sorenson, Eğitim Psikolojisi (çev. G. Yazgan) İst. 1975,
s. 52.
82. Ibrahim Canan, Hz. Peygamber' in Sünnetinde Terbiye İst. 1982, s.
78.
83. A. Osman Özcan, Gelişim Psikolojisi Ders Notları. İn ÜEF,
Malatya, ts. s. 5.
84. Sorenson, age, s. 52
85. Binbaşoğlu, age, s. 103 vd.
86. Jacquin, age, s. 101; Ayhan, age, s. 203; Yavuz age, s. 3, 197.
87. Jersıld, age, s. 568.
Dr.Mehmed Emin Ay
| |
|
|